Den nye kalde krigen som trugar verda

av Vijay Prashad (frå https://peoplesdemocracy.in/2023/0528_pd/new-cold-war-threatens-world)

I juli 2020 slo vi oss saman for å danne plattformen No Cold War (nocoldwar.org). Vi utarbeidde eit utsegn med ein sterk tittel: Ein ny kald krig mot Kina er imot menneskeheita sine interesser. Skrivet lyd: “Vi merkar oss dei stadig meir aggressive utsegna og handlingane som blir teke av den amerikanske regjeringa i høve til Kina. Desse utgjer eit trugsmål mot verdsfred og er eit hinder for at menneskeheita skal kunne handtere svært alvorlege felles problem som vi står andsynes, som klimaendringar, kontroll av pandemiar, rasistisk diskriminering og økonomisk utvikling.

“Vi trur derfor at ein ny kald krig ville vere heilt i strid med menneskeheita sine interesser. I staden er vi for maksimal global samarbeidsevne for å takle dei enorme utfordringane vi står andsynes som art.

“Vi oppfordrar derfor USA til å trekke seg tilbake frå dette trugsmålet om kald krig, samt frå andre farlege trugsmål mot verdsfred dei er engasjert i, inkludert uttrekking frå avtalen om interkontinentale mellomdistanserakettar, uttrekking frå Parisavtalen om klimaendringar og deira aukande avstandstaking frå FN-organisasjonar. USA bør også slutte å legge press på andre land for å adoptere slike farlege standpunkt.

“Vi støttar at Kina og USA bygger relasjonane sine på gjensidig dialog og fokusering på dei felles problem som foreinar menneskeheita."

Tusenvis av menneske signerte skrivet, inkludert Celso Amorim (rådgivar for president Lula i Brasil), Sevim Dağdelen (leiar for den parlamentariske gruppa Die Linke i den tyske utanrikskomiteen), Irvin Jim (generalsekretær i fagforeininga for metallarbeidarar i Sør-Afrika), N Ram (tidlegare sjefredaktør for The Hindu) og Zhang Weiwei (som hadde vore tolk for Deng Xiaoping). I laupet av pandemien heldt No Cold War ei rekkje webinar, i ein kampanje mot den amerikanske hybridkrigen mot Kina og trugsmåla om at provokasjonane frå den amerikanske regjeringa kan leie til ein militær konfrontasjon med Kina. USA hadde allereie byrja å styrke sine anti-Kina-militæralliansar gjennom Quad (med Australia, India og Japan) og gjennom AUKUS (med Australia og Storbritannia), i tillegg til å trappe opp sin militære nærvær gjennom basane sine (frå Japan til Australia) og med marineflåten. I løpet av dei siste to åra har desse alliansane og trugsmåla auka, med USA som provoserer konfliktar kring Taiwan og Korea-halvøya.

Den nylegaste provokasjonen kom under G7-møtet som vart halde i Hiroshima, Japan i tredje veka i mai. Her kom desse vestlege makta og Japan med opne trugsmål mot Kina, inkludert skuldingar om 'økonomisk tvang' som er blitt avvist av Beijing. I januar 2023 kunngjorde USA at dei ville opne nye basar i nordlege Filippinane, noko som ville gjere det mogleg for dei å flytte soldatar raskt til Taiwan i tilfelle Kina gjer framstøyt for å sameine landet sitt. Samstundes lova USA Japan at dei ville hjelpe dei med å utvide sin eigen militære kapasitet, med eit uttrykt ønske om å få Japan til å gripe inn i Taiwan frå nord. Desse to tiltaka – dei nye basane på Filippinane og dei aggressive utsegna frå USA og Japan – aukar spenninga rundt Taiwan, som USAs politikk erkjenner som ein del av Kina. Som svar på desse tiltaka uttalte Mao Ning frå det kinesiske utanriksdepartementet: "USAs side held fast ved ein nullsum-mentalitet og styrkar stadig si militære utplassering i Asia-Stillehavsområdet av eigeninteresse. Dette vil eskalere spenningane og truge fred og stabilitet i regionen. Regionale land må vere vakne og unngå å bli pressa eller nytta av USA." Mao sine kommentarar var like mykje retta mot Washington som mot Manila, Seoul og Tokyo. Men ingen lytta. Sør-Koreas president Yoon Suk-yeol bad både om utvikling av atommissilar i landet sitt og om plassering av amerikanske missil på den koreanske halvøya. President Ferdinand Marcos Jr. på Filippinane støtta opphavleg USA sine planar om å byggje basar på øyane i nord, men trekte seinare støtta si attende og sa at desse basane ikkje kan nyttast i eit angrep på Kina (men presiserte ikkje om han meinte at dei ikkje kan nyttast om USA går til angrep på Taiwan). Japans statsminister Fumio Kishida har oppmoda om å utvide landet sin militære kapasitet for å planlegge for ein "Taiwan-relatert" krig. Dette er alle farlege steg som set Asia sin austlege flanke på kanten av konflikt.

Ved avslutninga av G7-møtet lanserte No Cold War-plattforma ei utsegn om toppmøtet og konsekvensane av det (“Ved G7-toppmøtet vart Hiroshima att nytta som ei agenda for den kalde krigen”). Utsegna merka seg: “Det 49. Group of Seven (G7)-toppmøtet fann stad den siste helga i Hiroshima, Japan, frå 19. til 21. mai. Leiarar frå Canada, Frankrike, Tyskland, Italia, Japan, Storbritannia og USA samla seg for å diskutere og koordinere dei globale strategiane sine, der Kina og Russland stod øvst på agendaen.

“Toppmøtet fann stad på same stad der USA den 6. august 1945 slapp ei atombombe som drap omtrent 70 000 menneske beinveges (talet på omkomne auka til omtrent 140 000 ved utgangen av året). Denne grufulle valdshandlinga – meint som ein åtvaring til Sovjetunionen – førte til den kalde krigen; det er ein forstyrrande historisk parallell at USA og allierte 78 år seinare vender attende til Hiroshima for å trappe opp ein ny kald krig mot Kina og Russland.

“På toppmøtet førebudde G7-leiarane ei ‘samla respons’ mot det dei kallar Kinas ‘økonomiske tvang’, og lanserte ei ny ‘Koordineringsplattform’ i denne samanhenga. Dette initiativet er det siste steget i ein fleire år lang diplomatkampanje frå Biden-administrasjonen for å pressa sine allierte til å støtte deira teknologiske krig mot Kina, der USA har innført talrike handels- og investeringsrestriksjonar for å 'knuse' Kinas avanserte teknologiindustri. I år har både den amerikanske senatoren Bob Menendez, leiar for Det demokratiske partiet i Senatets utanrikskomité, og tidlegare britiske statsminister Liz Truss take til orde for danninga av ein 'økonomisk NATO' og koordinerte sanksjonar mot Kina.”

“At USA talar om 'økonomisk tvang' då dei har, langt på veg, den mest omfattande historia med å pålegge unilaterale økonomiske sanksjonar og tvangstiltak mot andre land — inkludert blokaden mot Cuba som har vart i seks tiår — er eit mest forbløffande døme på hykleri.

“I mellomtida erklærte G7-leiarane at dei vil stramme inn sanksjonane mot Russland og halde fram med å ‘støtte Ukraina så lenge det er naudsynt’. Med Ukraina sin president Volodymyr Zelenskyy til stades lova USAs president Joe Biden ytterlegare 375 millionar dollar i militær bistand til landet — i tillegg til dei 37 milliardar dollar som USA allereie har gjeve sidan starten av krigen — og gav også løyve til G7-medlemmane til å sende sine lager av amerikansk-produserte F-16 jagarfly til Ukraina.

“Det er skuffande at G7-leiarane ikkje nytta denne moglegheita til å leggje fram seriøse forslag for å løysa krigen i Ukraina og etablera ei varig fred, men heller står fast ved si forplikting til å forlenga konflikten. Medan G7 prøvde å vinna støtte frå Global Sør ved å invitera leiarar frå land som Brasil, India og Indonesia, vart ikkje utviklingslanda sitt perspektiv på konflikten teke seriøst på toppmøtet. Faktisk vart den brasilianske presidenten Luiz Inácio Lula da Silva, ein talsperson for dialog og ei fredeleg løysing på krigen, forbigått av Zelenskyy til trass for fleire forsøk på å møtast.

“I staden ser det ut til at USA og allierte er innstilte på å provosere fram ein annan konflikt med ein stormakt — Kina. Som ein del av sine breiare anstrengingar for å militarisere Asia-Stillehavsområdet, vart det meldt før G7-toppmøtet at den Nord-Atlantiske Traktatorganisasjonen (NATO) planlegg å opne eit ‘koplings-kontor’ [‘liason office’] i Japan, det første av sitt slag i regionen.”