I førti år har Brasil sine landlause arbeidarar kjempa for å byggja menneskeheita: Det sekstande nyhendebrevet (2024)
I førti år har Brasil sine landlause arbeidarar kjempa for å byggja menneskeheita: Det sekstande nyhendebrevet (2024)
av Vijay Prashad
Kjære vener,
Helsingar frå skrivebordet til Tricontinental: Institute for Social Research.
Brasilianske landlause arbeidarar, som bur på busetjingar og leirar tilhøyrande Landless Workers’ Movement (MST), samla omtrent 13 tonn mat for å senda til palestinarar i Gaza mellom oktober og desember 2023. MST-kooperativ over heile landet deltok i solidaritetskampanjen, som inkluderte mjølk frå Cooperoeste i Santa Catarina, ris frå Terra Livre Cooperative, kooperativet for busetje arbeidarar i Porto Alegre-regionen (Cootap) og Cooperav i Rio Grande do Sul, og dessutan maismjøl frå Terra Conquistada i Ceará.
Hjelpa vart send til den palestinske jordbruksarbeidarunionen gjennom det brasilianske luftforsvaret. “Det palestinske folket, som alle folk som kjempar for sin suverenitet, treng solidaritetsaksjonar frå andre folk,” sa Jane Cabral frå MST si nasjonale leiing. Verda må verkeleg følgje dømet til Brasil sine landlause arbeidarar. Innsamling av mat har berre vore éi side av MST sitt solidaritetsarbeid med det palestinske folket.
Den andre like viktige sida har handla om å byggja ein konsensus i Brasil rundt Israel sitt folkemord i Gaza. Dei siste tiåra har den høgreorienterte evangeliske rørsla i Latin-Amerika fremja ein pro-israelsk politisk dagsorden i Brasil og andre stader. Denne rørsla forsvarer Israel i håp [von] om at det vil øydeleggja al-Aqsa-moskeen i Jerusalem og byggja det “Tredje Tempelet”. Ifølgje denne oppfatninga vil tempelet opna døra for Kristi tilbakekomst, og alle ikkje-kristne, inkludert jødar, vil bli utsett for evig fordøming. Evangeliske pastorar i Latin-Amerika – mange av dei finansierte av amerikanske kristne sionistgrupper som Christians United for Israel – har spreidd denne djupt hatefulle, anti-menneskelege oppfatninga.
Dette er ein viktig grunn til at høgreorienterte leiarar i regionen, inkluderte tidlegare brasilianske president Jair Bolsonaro og noverande leiarar, har støtta Israels undertrykking av det palestinske folket. Evangeliske pastorar i Latin-Amerika, mange av dei finansierte av amerikanske kristne sionistgrupper som Christians United for Israel, har spreidd denne djupt hatefulle og anti-menneskelege oppfatninga. Dette er ein viktig grunn til at høgreorienterte leiarar i regionen, inkluderte tidlegare brasilianske president Jair Bolsonaro og noverande argentinske president Javier Milei, er sterke forsvararar av Israel og det sionistiske prosjektet.
I og for seg var MST sitt massive innsamlingsaksjon av mat til Gaza også ein kampanje for å utfordra veksten av kristen sionisme i Brasil, fremja rettane til det palestinske folket og styrka kunnskapen om og banda til den palestinske kampen blant medlemmane sine. MST, med sine nesten to millionar medlemmer, er den største sosialpolitiske rørsla i Latin-Amerika og ei av dei største bonderørslene i verda. Sidan den vart fødd for førti år sidan, i 1984, har MST vakse jamt på grunn av den unike tilnærminga si til å byggja og halda oppe grunnlaget sitt blant landlause arbeidarar.
Vårt nyaste dossier, The Political Organisation of Brazil's Landless Workers' Movement (MST), undersøkjer den teoretiske orienteringa som har gjort det mogleg for MST å byggja denne oppsiktsvekkjande organisasjonen på Brasil sitt elendige sosiale hierarki, som har røter i arven frå portugisisk kolonialisme, folkemord, slaveri og USA-støtta militærdiktatur. Kunstverket for dossieren, som også er omtalt i dette nyhendebrevet, vart laga for utstillinga “Forty Years of the MST”, arrangert av MST, Tricontinental: Institute for Social Research, ALBA MOVEMENTS og International Peoples' Assembly. Det andre månadlege nyheitsbrevet frå Tricontinental: Institute for Social Research si kunstavdeling vil fokusera på denne utstillinga; du kan tinga det her.
MST har tre mål: å kjempa for land, å kjempa for jordreform og å transformera samfunnet. Basert på Brasil si grunnlov frå 1988 organiserer MST landlause arbeidarar for å ta over ufruktbar jord og byggja busetjingar (assentamentos) og leirar for husokkupantar (acampamentos). Akkurat no bur nesten ein halv million familiar på slike busetjingar og har fått juridisk eigarskap til jorda. Her har dei etablert 1 900 bondeorganisasjonar, 185 kooperativ og 120 MST-eigde agroindustrielle anlegg. I tillegg bur 65 000 familiar i leirar og kjempar for juridisk anerkjenning. Det er desse institusjonane som produserer varene som blir sende til Palestina.
Trass i den ujamne maktbalansen i Brasil, der den kapitalistiske klassen handhevar dominansen sin over økonomien og landsbygda gjennom kontroll over staten, har MST klart å byggja styrke over åra og opererar akkurat no i tjuefire av dei tjueseks statane i landet. Denne styrken er eit resultat av MST sitt store grunnlag og organisatoriske metodar. Som dossieren forklarar, er idéen om at assentados, bebuarane i jordreformbusetjingane, alltid må vera i rørsle, ein avgjerande del av MST sin organisasjonsteori. Det er sju organisatoriske prinsipp som gjer at MST kan driva denne rørsla: autonomi i høve til politiske parti, kyrkjer, regjeringar og andre institusjonar, der organisatorisk eining er essensielt; opplæring av organisatorar både for å delta i bygginga av organisasjonen og for å vera disiplinert med omsyn til kollektiv leiings avgjerder; viktigheita av studiar; og naudsynet av internasjonalisme.
MST har ikkje berre kjempa for land; dei søkjer også å gjennomføra jordreform og transformera samfunnet. Med andre ord ønskjer dei å endra sjølve naturen til agrarkapitalismen og byggje ein modell for agroøkologi som utviklar ein balansert og berekraftig form for landbruk — eit som nyttar naturen i staden for å øydeleggje den og produserer sunn mat for samfunnet som heilskap.
Verda har no over 2,4 milliardar menneske som manglar mattryggleik. Fleire og fleire hungersnaud bryt ut, frå Sudan til Palestina, ofte knytt til ulike konfliktar. Samstundes er vi midt i Dei sameinte nasjonane sitt tiår for familiejordbruk, som starta i 2019 og vil avsluttast i 2028. FN sin organisasjon for ernæring og landbruk (FAO) reknar med at familiebønder eller småbønder produserer ein tredjedel av verda si mat og opptil 80% av maten i sub-saharisk Afrika og Asia. Likevel kontrollerer ikkje desse små familiebøndene den jorda dei dyrkar, og dei har heller ikkje kapital til å auke produktiviteten. Som ein konsekvens produserar mange småbønder mat for marknaden, men ikkje nok til å metta familiane sine, noko som fører til ein epidemi av svolt blant millionar av småbønder og bønder.
Som FAO påpeiker, er fleirtalet av dei 600 millionar gardane i verda små. Gardar som er mindre enn éin hektar utgjer 70% av alle gardar, men dei driv berre 7% av all jordbruksjord. Denne store ulikskapen i jordeigarskap er hjartet i arbeidet til MST (Landlause Arbeidarbevegelse) og organisasjonar over heile verda, som Mviwata i Tanzania (som vi vil publisere ein rapport om seinare i år) og All India Kisan Sabha i India (som vi skreiv om i vår juni 2021-rapport, “Bondeopprøret i India”). Det er god grunn til at den 16 millionar medlemmar store Kisan Sabha, til dømes, slutta seg til rørsla Boikott, Desinvestering og Sanksjonar (BDS) mot apartheid-Israel i 2017, og kvifor Mviwata, som representerer 300 000 bønder, fordømde Israels folkemord på palestinarar under sitt årlege møte i desember 2023. Desse bøndene og småbrukarane veit at deira oppgåve ikkje berre er å omfordele land, men å transformere samfunnet over heile verda.
I 1968 blei Thiago de Mello (1926–2022), fødd i Amazonas i Brasil, sendt i eksil på grunn av kritikken sin mot militærdiktaturet. Han drog til Chile, der han blei ven med Pablo Neruda. Ikkje lenge etter måtte de Mello igjen flykte frå eit militærdiktatur, jaga ut av Chile på grunn av kuppet i 1973 mot det sosialistiske prosjektet leia av dåverande president Salvador Allende. De Mello drog først til Argentina og deretter til Europa. Det var under denne flukta, i 1975, at han skreiv sitt klassiske dikt Para os que virão («For dei som kjem»), dei siste linjene handlar om smerta som må overvinnast av menneske som kjem for å kjempe for samfunnsendring:
Det er ikkje viktig om det gjer vondt: det er tid
å gå framover hand i hand
med dei som går i same retning,
sjølv om det er langt unna
å lære korleis ein bøyer verbet
å elske.
Først og fremst er det tid
å slutte å vera berre
den einsame forkjemparen
for oss sjølve.
Det handlar om å møtast.
(Den klare sanninga om feila våre brenn klart og hardt i brystet vårt)
Det handlar om å opne vegen.
Dei som kjem, vil vera folket, og dei vil kjenna seg sjølve ved å kjempa.
Gratulerar med 40-årsdagen til MST!
Med varme helsingar,
Vijay
Frå https://thetricontinental.org/newsletterissue/mst-brazil-40-years/